Trời đất mùa thu năm nay thật thất th­ường. Ng­ười vốn rất khoẻ mạnh nh­ư  bà Đức, mà cũng có lúc thấy v­ương vất trong đầu óc, dạng như­  bị cảm cúm vậy. Dù cũng chỉ qua loa thôi.

 

 Như­ng mà cũng mới chỉ có thế, hai cô con dâu của bà cũng đã cuống lên cả rồi. Thì cũng tại ông bố chồng của các cô mất sớm, còn lại mỗi mình mẹ. Lúc bà mạnh khoẻ, con cháu vẫn quấn quýt xung quanh. Huống khi là bà khó ở trong ng­ười, càng phải chăm chút, cho bà đỡ tủi thân. Mà mẹ chồng của các cô, cũng thật là một ngư­ời mẹ hết lòng thư­ơng  con.

Ca dao cổ có câu

          Mấy đời n­ước chảy trên cầu

          Yêu nhau đâu đến nàng dâu - mẹ chồng

Nh­ưng ngày nay, câu ca dao ấy đang có xu h­ướng bị lạc hậu, nhất là trên đất Hà Nội ta, nơi mà cuộc sống vật chất và văn hoá tinh thần ngày càng đ­ược nâng cao, các mối quan hệ xã hội và gia đình ngày càng đ­ược cải thiện rõ rệt. Trong đó, có mối quan hệ nàng dâu mẹ chồng.

Các bà mẹ chồng Hà Nội thời hiện đại  không mấy ai còn tính chuyện bắt ne, bắt nẹt con dâu. Một trong những nguyên nhân của sự tiến bộ này có lẽ một phần do các bà đã đổi mới cánh nhìn nhận đánh giá con cái nói chung và con dâu, nói riêng, do chịu ảnh hưởng của những tư tưởng mới trong xã hội mới với nhiều điểm ưu việt, qua sách báo, qua phim ảnh, qua sinh hoạt đoàn thể... Và qua chính những tấm gương quan hệ ứng xử tốt đẹp của mọi người xung quanh. Những định kiến cũ đang phai lạt dần, dù chưa hẳn đã hết. Một phần là do kết quả hữu hiệu của chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình của nhà nước ta bấy lâu nay. Tại sao vậy? Giờ đây, các gia đình phần lớn chỉ có một hai, lớp cũ thì có đến ba người con là cùng. Nếu ai đó cứ giữ nếp khó khăn bẻ bai, giận dỗi con dâu, thì rồi không lẽ sống một mình cùng bao nỗi cô đơn, buồn chán trong tuổi gần đất xa trời chăng?

 Một phần nữa, các bà mẹ chồng Hà Nội thời hiện đại hầu hết đều là những người có học vấn qua phổ thông trung học, hoặc có người có học hàm, học vị cao trong xã hội, thậm chí còn cao hơn cả các cô con dâu trong gia đình.. Bởi vậy, sự thông cảm của các bà với con dâu đã hơn hẳn thế hệ cũ. Nhiều bà mẹ chồng còn được tiếng là chiều con dâu hơn cả con gái. Ngay cả ở các vùng nông thôn ngoại thành, nơi mà tưởng như con rất nhiều tàn dư của nếp sống lạc hậu, cũng đã có những đổi thay, tiến bộ  đáng kể trong quan hệ ứng xử giữa mẹ chồng nàng dâu. Trong những chuyến đi làm phim xa, chúng tôi đã từng được chứng kiến những hình ảnh sống động, được nghe những lời tâm tình chân thực của các bà, các mẹ, các chị. Đơn cử như gia đình bà giáo Nguyễn Thị Nhàn ở xã Yên Sở, Huyện Thanh Trì, gia đình  bà Nguyễn Thị Điểm ở xã Trung Văn huyện Từ Liêm. Và không chỉ có những bà mẹ chồng trẻ tuổi, có trình độ văn hoá cao mới có được lối ứng xử tốt với con dâu, mà ngay cả các bà mẹ chồng trên trăm tuổi cũng vẫn là những bà mẹ chồng rất hiện đại.

Tuy nhiên, sự cải thiện tình cảm mẹ chồng con dâu thời nay không thể chỉ bắt đầu từ một phía. Mặc dù, muốn có được tình cảm mẹ chồng nàng dâu thuận thảo, về phía các bà nhình nhận, thì các nàng dâu thời nay có lẽ cũng chẳng cần khôn khéo, nỏ nom cho lắm, mà chỉ cần sự thành thực và biết điều một chút.

Hà Nội ta đang ngày một văn minh và hiện đại khác xưa. Mô hình gia đình đang có xu hướng thiên về mô hình gia đình hạt nhân hai thế hệ cha mẹ và con cái. Thế nhưng, mô hình đó cũng đang tỏ ra những bất cập trong việc thiếu đi sự quản lý, chăm sóc giáo dục con cháu của các bậc ông bà. Ngẫm câu tục ngữ xưa thế mà lại rất hay: Một mẹ già bằng ba mẫu ruộng. Thế rồi lại có câu: Dâu hiền như gái, rể hiền như trai.

PV