Hơn 35 năm sau khi tốt nghiệp Đại học, trong dịp về dự Kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Trường Đại học Tổng hợp Huế, giữa hàng ngàn cựu sinh viên, tôi vẫn nhận ra chị với tà áo dài của Huế nhưng mang màu hoa anh đào nhẹ nhàng và duyên dáng, mà trước đó, cũng tại lần kỷ niệm 55 năm của Trường (năm 2012), chị đã có bài phát biểu đại diện cựu sinh viên khiến Thầy Cô và những người bạn cùng thời đều xúc động và không cầm được nước mắt.
Polyp mũi xoang
|
Polyps thường phát triển ở 1 hoặc 2 bên mũi và trong các xoang được gọi là Polyps mũi xoang. Polyp mũi xoang là hậu quả của viêm niêm mạc mũi xoang mạn tính, niêm mạc thoái hoá, phù nề ở nhiều nơi trong niêm mạc mũi xoang.
Khối polyps khi là một hoặc thành chùm như chùm nho, mềm, bóng, mang tế bào viêm, tế bào đa nhân ái toan. Vị trí thường nằm ở ngách giữa mũi trong xoang hàm, xoang sàng, làm tắc nghẽn đường dẫn lưu của các xoang hàm, xoang trán, xoang sàng, làm niêm mạc mũi xoang trong tình trạng viêm không đứt trong vòng luẩn quẩn.
Nguyên nhân gây ra bệnh sinh của polyps mũi xoang nay vẫn chưa được rõ ràng. Người ta chỉ biết đó là tình trạng viêm mạn tính tại chỗ niêm mạc mũi xoang. Thường thấy có phối hợp giải phẫu bất thường của mũi như lệch vách ngăn bẩm sinh hoặc do bị chấn thương, di truyền, nhiễm trùng, hen.. Polyps luôn tiến triển, tái phát nhiều lần.
Điều trị Polyps mũi xoang bao gồm điều trị nội khoa và phẫu thuật phối hợp. Đối với điều trị nội khoa, vì bản chất của Polyps mũi xoang là do phản ứng viêm của niêm mạc nên thuốc kháng viêm được lựa chọn đầu tiên là corticoid. Corticoid được dùng toàn thân và tại chỗ. Tuy vậy polyps vẫn thường tái phát sau khi ngưng thuốc. Dùng corticoid toàn thân là điều trị ngắn hạn. Không quá 10 ngày và dùng kháng sinh kèm theo nếu có bội nhiễm.
Thông thường dùng corticoid trước khi mổ 1 tuần. Sau mổ điều trị corticoid 1 tuần rồi sau đó dùng thuốc corticoid xịt mũi tại chỗ trong vòng 3 tháng. Dùng corticoid tại chỗ: Polyps mũi xoang thực chất là viêm niêm mạc mũi xoang tại chỗ, nên dùng corticoid nhỏ mũi, phun tại chỗ. Có thể dùng rhinocor, flisonase, budenase.
Đối với phẫu thuật điều trị, mục đích của phẫu thuật là lấy đi khối polyps che lấp đường thở trong hốc mũi, làm thông thoáng hốc mũi, thở thông, phục hồi khứu giác. Tái lập lại đường dẫn lưu khí và dịch từ các xoang hàm, xoang sàng, xoang trán qua ngách giữa mũi mà trước đó polyps làm bít tắc, chống nhiễm trùng mũi xoang.
Dù phẫu thuật đã được thực hiện tốt nhưng không thể trị dứt được bản chất viêm của bệnh polyps mũi xoang. Polyps vẫn có thể tái phát. Trong điều trị polyps mũi xoang, tuy phẫu thuật có vai trò quan trọng nhưng điều trị nội khoa dùng thuốc kháng viêm tại chỗ vẫn là một trị liệu cơ bản và kéo dài. Một số bệnh nhân sau mổ vẫn còn các triệu chứng viêm chưa chấm dứt ngay được nên phải tiếp tục điều trị nội khoa với corticoid tại chỗ.
Điều trị polyps mũi xoang là sự kết hợp chặt chẽ giữa nội khoa và phẫu thuật. Đó là sự phối hợp kiên trì, lâu dài giữa bệnh nhân và thầy thuốc.
BS.CK II Huỳnh Kiến
(Trưởng khoa Tai Mũi Họng,Bệnh viện An Sinh TP.HCM)
Nguồn KHĐS
