Hơn 35 năm sau khi tốt nghiệp Đại học, trong dịp về dự Kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Trường Đại học Tổng hợp Huế, giữa hàng ngàn cựu sinh viên, tôi vẫn nhận ra chị với tà áo dài của Huế nhưng mang màu hoa anh đào nhẹ nhàng và duyên dáng, mà trước đó, cũng tại lần kỷ niệm 55 năm của Trường (năm 2012), chị đã có bài phát biểu đại diện cựu sinh viên khiến Thầy Cô và những người bạn cùng thời đều xúc động và không cầm được nước mắt.
Truyền thống gia đình trước những thách thức mới
Hơn lúc nào hết, xã hội và công luận lại dành cho vấn đề gia đình mối quan tâm lớn đến thế. Từ một hàng nước đầu phố cho đến một trang báo điện tử, đều là những chốn để người ta có thể lập diễn đàn về gia đình với sự tham gia đóng góp sôi nổi của rất nhiều ý kiến.
Những ý kiến đôi khi cũng rất khác nhau. Song đau đáu trong đó luôn là một nỗi niềm thiết tha và bao hàm rất nhiều nỗi lo lắng cho sự bền vững và những giá trị truyền thống của gia đình trong cơ chế thị trường thời mở cửa ở đất nước ta.
Trong thời đại ngày nay, xu hướng toàn cầu hoá đã trở thành một nhu cầu tất yếu khách quan có tác động mạnh mẽ đến hầu hết các quốc gia, có tác động mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã hội… Xu thế đó một mặt mở ra thời cơ cho sự hội nhập và phát triển kinh tế- xã hội, mặt khác cuĩng tạo nên những thách thức to lớn đối với mỗi quốc gia, dân tộc. Trước mắt là về phương diện kinh tế. Sau nữa là về phương diện văn hóa xã hội.
Việc tham gia hội nhập quốc tế của nước ta hiện nay đặt ra nhiều vấn đề hệ trọng. Một trong những vấn đề cần quan tâm, đó là sự tác động tới lĩnh vực văn hoá. Giữ gìn giá trị văn hoá gia đình truyền thống đi đôi với xây dựng văn hóa gi đình hiện đại. Xác định được về vai trò, vị trí và quan hệ của vấn đề này trong quá trình biến đổi và cải biến để không trở thành, hoặc là lực cản hoặc là đứng ngoài, mà phải là sức mạnh trực tiếp góp phần vào quá trình phát triển.
Dưới chế độ phong kiến, nước ta chịu nhiều ảnh hưởng của học thuyết Nho giáo. Với học thuyết này, ngoài yếu tố tích cực còn nhiều yếu tố ảnh hưởng lớn đến tư tưởng, nhất là trong mối quan hệ gia đình( vợ-chồng, cha mẹ-con cái) bị trói buộc trong khuôn khổ khép kín lúc bấy giờ nay vẫn chưa dứt bỏ được.
Đến thời kỳ cận đại, Việt Nam đã tiếp thu nền văn hoá phương Tây. Các sĩ phu yêu nước, các nhân sĩ tiến bộ đã sớm vượt qua ngưỡng của hệ tư tưởng phong kiến, tiếp xúc với nền văn hoá hiện đại. Nhưng có thể nói, cuộc giao lưu lớn nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam là sự tiếp nhận lý luận chủ nghĩa Mác- Lê nin đã làm thay đổi số phận lịch sử Việt Nam của thế kỷ XX, đó là sự gặp gỡ với lý tưởng cách mạng giải phóngdân tộc, lý tưởng chủ nghĩa xã hội. Sự tiếp xúc này làm thay đổi thế giới quan và nhân sinh quan của con người Việt Nam.Hiện nay, bước vào thời kỳ đổi mới, Việt Nam xác định hội nhập quốc tế để tạo ra văn minh, tiến bộ cho đất nước.
Thực chất của quá trình hội nhập quốc tế là quá trình hội nhập về kinh tế, giao lưu văn hoá, hợp tác về khoa học kỹ thuật, công nghệ trên nhiều lĩnh vực để giải quyết những vần đề cấp bách của nhân loại.
Gia đình là tế bào của xã hội, vì thế, văn hoá gia đình là một tế bào của văn hoá xã hội, văn hoá dân tộc. ở đó, nhiều chuẩn mực và giá trị truyền thống được lưu giữ, chọn lọc và truyền bá và được biểu hiện hết sức sinh động, sâu sắc trong đời sống hàng ngày.
Gia đình Việt Nam thực sự là nơi nuôi dưỡng và phát huy truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Rất nhiều những chuẩn mực văn hoá cụ thể trong quan hệ gia đình đã dược đúc kết, cô đọng và bám rễ sâu sắc trong thế giới tinh thần, tình cảm, tâm lý của con người Việt Nam.
Bởi vậy tìm ra được những biện pháp thích ứng để duy trì và phát huy tryuền thống văn hoá gia đình trong điều kiện hiện nay rất đáng để cho xã hội và các cơ qua đoàn thể hữu quan dành cho sự quian tâm đặc biệt. Song trước nhất và cuối cùng, tầm quan trọng của chính công tác giáo dục gia đình vẫn chiếm vai trò lớn nhất.
Bông Bông
