Chợ thổ cẩm Bắc Hà- Lào Cai

Chuyện mặc cả mặc lẽ, với bà, cũng đâu có lạ lẫm

 Nhưng thuyết phục nhất với các vị khách du lịch đến từ bốn phương trời chính là họ được nhìn tận mắt quá trình chế tác các sản phẩm thổ cẩm trong tay bà. Người phương Tây gọi đó là các mặt hàng Hand made, loại hàng thủ công mỹ nghệ có giá trị rất cao trong mắt họ.

Chợ thổ cẩm Bắc Hà họp theo phiên, đông đúc nhất là vào hai ngày thứ 7 cuối tuần và chủ nhật đầu tuần.

Đây là nơi tập trung buôn bán hàng thổ cẩm của bà con 21 dân tộc sống trong tỉnh Lao Cai. Tuy mỗi dân tộc đều có một sắc thái riêng khá độc đáo thể hiện ở các mặt hàng thổ cẩm song nổi tiếng nhất và cũng dồi dào nhất là các sản phẩm thổ cẩm của dân tộc Dao và dân tộc Mèo sống trên các đỉnh núi cao.

Đa phần phụ nữ các dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc đều theo tập tục cũ tự trồng lanh, trồng bông, trồng đay, se sợi dệt vải và thêu thùa khăn áo chăn đệm chờ ngày về nhà chồng.

Bên cạnh đó,  còn là các sản phẩm thổ cẩm mang tính trang trí mỹ thuật hoặc mang màu sắc thờ cúng, tâm linh hoặc là đồ lưu niệm dùng trong cuộc sống thường ngày hay  trong các dịp lễ hội tết nhất của mỗi dân tộc.

Những người phụ nữ trong chợ thổ cẩm Bắc Hà tuy bán hàng ở chợ đã lâu, có thể nói là đã chuyển sang ngạch buôn bán, song vẫn không bỏ quên thói quen làm lụng chịu thương chịu khó hàng ngày . Song ta cũng có thể hiểu đây là một cách tiếp thị chân thực và giàu sức hấp dẫn với khách du lịch đến từ muôn phương . Nghe những người bán hàng người dân tộc nói tiếng Anh ríu rít cũng là một điều thú vị.

Những người khách phương Tây này đang chọn lựa mấy chiếc vòng cầu phúc buộc cổ tay. Trông chúng thật xinh xắn và dễ thương.

Đó thực sự là một bản hợp ca tươi vui, sống động về các kiểu dáng, hình thái và màu sắc trang phục thổ cẩm.

Và qua đó, du khách có thể cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp và bản sắc văn hoá của mỗi dân tộc sinh sống trên núi rừng Sapa nói riêng và miền Tây Bắc giàu đẹp của tổ quốc Việt Nam nói chung.

Có đầy đủ các kích cỡ trang phục thổ cẩm dùng cho người lớn, trẻ em, thanh niên, phụ nữ. Và đa phần chúng đều là các mặt hàng thứ thiệt, được dệt thêu khá cẩn thận với các màu sắc hoa vân truyền thống mang đậm dấu ấn dân tộc. Song thực sự, chợ thổ cẩm Bắc Hà  cũng chưa thể hiện hết vẻ đẹp phong phú đa dạng của nền văn hoá thổ cẩm  các dân tộc thiểu số vùng núi Tây Bắc của tổ quốc. Chúng ta có thể cảm nhận điều ấy rõ ràng hơn khi đi dạo một vòng quanh khu chợ lớn và chứng kiến quang cảnh đồng bào các dân tộc trong các bộ trang phục truyền thống đang trên đường xuống chợ . Đôi khi lẫn vào là áo sơ mi váy Mèo, hay là váy áo Dao mà khăn đội đầu lại là khăn Trung Quốc.

Tuy nhiên,  những năm gần đây, thổ cẩm chợ Bắc Hà nói riêng và ở các vùng miền trên đất Việt nam nói chung cũng đều bị lai tạp pha phách rất nhiều , đặc biệt là bị can chắp thêm các mảng hoa văn hàng công nghiệp hay các phụ kiện khuy khuyết, mảng trang trí bán sẵn từ Trung quốc nhập về . Hàng rẻ,  chất lượng kém. Cái nguy hại nhất là làm mất dần nét đặc sắc độc đáo của thổ cẩm đồng bào các dân tộc Việt Nam. Thật là đáng tiếc. Nhưng biết làm sao trong cái thời buổi kinh tế thị trường mở cửa và hội nhập quá là mãnh liệt hiện nay.         

 Vũ Tuyết Nhung