Chuyết Chính Viên, Tô Châu (Trung Quốc): Điểm đến hấp dẫn

Nếu quý khách đi du lịch trong tour Bắc Kinh Thượng Hải, Tô Châu, Hàng Châu. Lúc ghé thăm Tô Châu, sẽ được vào thăm quan một trong những khu vườn nổi tiếng của nghệ thuật lâm viên Trung Hoa.

Lúc đầu chúng tôi chưa nghĩ là mình đã dừng xe trước cổng một ngôi vườn nổi tiếng như là Chuyết Chính Viên. Vì vườn cũng nằm lọt trong một dãy phố cổ, cánh cổng  bên ngoài trông hệt như ở nhiều ngôi dinh thự theo lối kiến trúc đời nhà Minh. Nhưng vừa lọt qua cánh cổng , sau một tấm bình phong hoành tráng, là ùa vào biết bao hương sắc tươi đẹp của cỏ cây hoa lá trong tiết xuân sang. Những mành tơ liễu biếc xanh dịu dàng đan xen bên  những tán tá lá phong  đỏ chói,  rực rỡ. Cây chen đá, lá chen hoa, cá lội tung tăng, nước suối tuôn róc rách, tiếng chim hót ríu ran. Phong cảnh Chuyết Chính Viên có khác nào một chốn địa đàng trong mơ ước khiến chúng tôi không khỏi thốt lên những lời trầm trồ, xuýt xoa. Vậy mà người hướng dẫn viên du lịch của nước bạn còn tủm tỉm cười nói với chúng tôi: Chuyết Chính viên chỉ là một trong số hàng chục di tích lâm viên cổ của thành phố Tô Châu còn lưu lại đến bây giờ. Tiếc là lịch trình chuyến đi hạn hẹp, chúng tôi chỉ có thể đến tham quan vài ba khuôn viên nổi tiếng nhất của Tô Châu như thế.

 Để du khách có thể hình dung tổng quan ngôi vườn cổ, chúng tôi được dẫn dắt lên một toà lầu gỗ dựng ngay bên góc phải phía trong cổng vườn. Lên đến đó, ta khác nào được chiêm ngưỡng cả một bức tranh dệt gấm thêu hoa sinh động, uyển chuyển và đầy biến ảo. Chỗ này là lầu gác đình tạ, chỗ kia là giả sơn,  giả tuyền, nhấp nhô cao thấp. Gió lay nhè nhẹ. Ánh nắng lung linh. Sóng giờn giợn uyển chuyển.  Hương thơm của các loài hoa lá phảng phất toả lan đâu đó vây quanh du khách. Một cảm giác thư thái thanh tĩnh đến lạ thường xâm chiếm tâm hồn ta khiến như ta đang lọt vào một cõi thần tiên không có thực.

Từ thời cổ xưa, thành phố Tô Châu của tỉnh Giang Tô đã có một cái tên hết sức mỹ lệ ; “thiên đường”. Thành ngữ Trung Hoa cổ có câu: “Trên có Thiên Đàng, dưới có Tô Hàng” (tức Tô Châu và Hàng Châu). Trong thành phố Thiên Đường đó, địa danh đẹp nhất chính là Chuyết Chính Viên. Nó chính là một trong bốn khu vườn đẹp nhất ở Trung quốc, mỗi năm nơi đây thu hút tới hơn một triệu khách du lịch đến  ngoạn cảnh.  Chuyết Chính Viên” đã tiêu biểu cho nghệ thuật “Viên Lâm” Thần Châu và phong cách của người Trung Hoa.  Chuyết Chính Viên được xây dựng từ thời nhà Minh cách đây 500 năm,  do hoạ sĩ nổi tiếng lúc bấy giờ là Văn Chính Minh thiết kế. Do vậy, nó thể hiện đầy đủ nét giao hoà tình cảm và nhận thức  của các văn nhân  với thiên nhiên hoang dã. Nghệ thuật lâm viên Tô Châu sau đó còn được nhân rộng và lan toả khắp đất nước Trung Hoa.

Tô Châu là một thuỷ thành nổi tiếng,  trước kia vườn Chuyết Chính chỉ là một vùng kênh rạch chằng chịt, đầm lầy, cỏ lau mọc um tùm. Do vậy, vườn Chuyết Chính không thể nào tách rời chữ “ thuỷ” được. Nước ở đây chiếm 1/5 diện tích cả khu vườn, những dòng sông nhỏ chính là sự đặc sắc của nơi đây, chúng luôn gắn liền vời những kiến trúc kiểu kinh điển như: Hà Phong Tứ Diện đình, Phù Dung tạ, Lưu Đình các,  và “ Viễn Thương đường”. Trong đó Viễn Thương đường, bốn mặt có lắp những cửa sổ dài sát mặt sàn do đó chỉ cần ngồi trong đường cũng có thể quan sát phong cảnh tứ diện, phía Nam có các hòn non bộ làm từ những tảng đá lớn, phía Bắc có bình đài sát mép nước để ngắm sen, phía Đông có cây sơn tra, ở giữa có hoa mai, bốn mùa cảnh sắc hữu tình. Trong Viễn Thương đường  còn có bàn để đàn, làm cho ta tưởng tượng ra vị chủ nhân ngồi đây gảy đàn ngâm khúc, thưởng hoa, làm thơ, quan sát  hoa nở,  hoa tàn mà ngẫm lại thời gian  như nước chảy qua cầu, như bóng câu qua cửa.

Thời gian đã trôi qua hơn 500 năm, Chuyết Chính Viên vẫn gĩư được cái dáng vẻ của nó như ngày nào mặc dù đã cơ bản được tôn tạo. Chỉ có một nơi có lẽ hoàn toàn thay đổi, đó là Thập tam lục uyên ương Quản, nơi dùng để ca múa và hát tuồng của gánh Côn kịch thời nhà Thanh trước kia. Do vậy, bốn góc đều có các cánh gà để các diễn viên dùng khi hoá trang, nghỉ ngơi. Đây chính là kiến trúc duy nhất trong các khu vườn chính của Trung Quốc - Ngôi Phiến đình này cũng rất đặc biệt. Tất cả những đường nét hoa văn trong các tạo hình của nó đều giống hình cái quạt. Ba hành lang  đậm đà nét đặc sắc trong kiểu kiến trúc cổ. Thương Châu trông như một chiếc thuyền mà thực ra không phải là thuyền. Nơi đây, ban ngày có thể ngắm hoa sen, ban đêm có thể thưởng trăng sáng.

Vườn Chuyết Chính, diện tích không lớn lắm, nhưng mỗi bước mỗi cảnh. Tổ hợp toà tháp Bắc Tự cách đó 1 km thì cảnh trí càng thêm phong phú và giàu chất thơ mộng. Mỗi cảnh sắc nhìn từ mọi góc độ đều toát lên vẻ đẹp của riêng nó.

          Có lẽ lưu lại nhiều dư vị nhất trong lòng du khách chính là chiếc gương ở “Đắc Châu Đình”. Nó đã ghi lại những cảnh sắc ở bên bờ đối diện, khi có người qua lại thì bóng in lên trên gương, trông giống hệt như họ đang đi lại bên bờ bên này.

“Tiểu Phi Hồng” chính là một chế tác kinh điển của  của nghệ thuật “Viên Lâm”. Đây là tên của một chiếc cầu có vòm che ở phía trên.  Do chiếc vòm đó in bóng xuống nước trông giống như một chiếc cầu vồng nên người ta gọi nó là “Tiểu Phi Hồng” nó ngăn dòng nước làm hai phần và lại tầm nhìn của du khách, làm cho phong cảnh phía xa lúc ẩn lúc hiện. Có nhiều chức năng nhất là “Biệt hữu động thiên”  với vòm cửa hình tròn, nó vừa là một ngôi đình, vừa là một hành lang rộng. Thật là “Nhất cử lưỡng tiện” ...Kiến trúc tuân theo những nghiêm lật cổ nhưng hoàn toàn không bị lệ thuộc một cách cứng nhắc chính là nét đặc trưng độc đáo của Chuyết Chính Viên. Xét về mặt tổng thể, nó là sự hài hoà của nhiều bộ phận cấu thành mang sắc thái riêng biệt. Do vậy, nó chính là khu vườn tiêu biểu của vùng Giang Nam Trung Quốc và là một di sản quý giá của nền văn hoá cổ trung đại Trung Hoa.

Vũ Tuyết Nhung