Lần đầu ăn cơm su si ở Nhật Bản

Rồi lại ngập ngừng nhìn lên băng chuyền thức ăn đang uyển chuyển chạy qua trước mắt,  ý mong ngóng một món  su si gì khác mà thực phẩm có thể đã được nấu chín hoặc trần tái chi đó, thì  cũng liều một phen xem thử.

Lần đầu ấy cũng cách đây 7 năm rồi, khi tôi sang Nhật Bản để nhận giải thưởng cho cuốn phim: Gia tộc phở Cồ ở Hà Nội. Đến Nhật đương nhiên là phải ăn cơm Susi và uống rượu Sakê, hai thức ẩm thực khá đặc trưng của đất nước mặt trời mọc. Không thì còn gọi gì là văn hoá văn nghệ chứ

  Thực khách ngồi vòng tròn xung quanh một chiếc bàn dài uốn lượn theo một vòng trên băng chuyền điện nhẹ nhàng. Trên chiếc băng chuyền là hàng trăm đĩa cơm su- si  xinh xinh chỉ gồm hai miếng nho  nhỏ, nhưng đủ các kiểu dáng, chạy vòng quanh chầm chậm nhẹ nhàng. Giữa băng chuyền  là một khoảng rộng đủ cho hàng chục đầu bếp mũ áo sạch sẽ chỉnh tề, đang thoăn thoắt chế biến các món cơm su si và liên tục bầy lên băng chuyền. Su si tôm đỏ au, su si mực trắng muốt , su si hàu trong vắt , su si bạch tuộc trắng hồng. Và nhiều nhất là các lọa su si cá; su si cá hồi, su si cá trích, su si cá ngừ... Tất cả đều tươi sống, thamạ chí tươi roi rói.

Miếng cơm đôi khi được quấn thêm lớp áo vỏ rong biển xanh rêu thẫm, càng nổi bật màu sắc trắng trong, đôi khi ở giữa lại nổi lên chút nhân hồng hồng vàng vàng xanh xanh ,  gồm rau thơm và các loại thịt tôm cá chi đó trộn sẵn nước sốt.

Thực khách ngồi quanh háo hức, háo hức, chờ từng món, từng đĩa thong thả lượn qua, thoang thoảng mùi cá tôm tươi hòa với mùi cơm gạo mới. Rồi ai thích món nào sẽ lấy đĩa ấy, đặt vào bàn. Ăn kèm một chút sì dầu, một chút hạt tiêu hay bột quế, một chút muối trắng và mù tạt, rau thơm chi đó...

Cũng như món Salat Nga, món cari Ấn Độ, món Kim Chi Hàn Quốc hay món bánh Putđinh Anh Quốc, sủi cảo Trung Hoa, nem rán Việt Nam, nghệ thuật ẩm thực Nhật Bản nổi tiếng trên thế giới với món cơm su si. Su si giờ đây đã xuất hiện trong nhiều bữa tiệc buýp phê ở trong và ngoài nước. Thực khách nước ngoài cũng có vẻ mến mộ lắm. Còn ở Nhật bản, chỉ riêng ở khu siêu thị trung tâm Yokamaha này, đã có tới dăm hàng cơm su si san sát bên nhau.  Mà cứ người ra kẻ vào nườm nượp.

Tôi nhìn cô phiên dịch người Nhật tên là Megumi đưa đôi bàn tay thon mảnh đang nhón miếng cơm su si phủ miếng mực tươi thái trong vắt,  chấm vào chút sì dầu rồi cho vào miệng nhai ngon lành mà... nổi gai ốc. Rồi lại ngập ngừng nhìn lên băng chuyền thức ăn đang uyển chuyển chạy qua trước mắt, ý mong ngóng một món  su si gì khác mà thực phẩm có thể đã được nấu chín hoặc trần tái chi đó, thì  cũng liều một phen xem thử. Nhưng cô phiên dịch Megumi, người đã từng sống ở Việt Nam 9 năm trời,  dường như đã quá hiểu nỗi phân vân của người Việt trước món cơm su si,  liền cười và nhắc: Đã gọi là cơm su si Nhật Bản thì chỉ là ăn với đồ tươi sống thôi. A, có món su si tôm kìa là tôm có trần chín tới đấy, chị Nhung ăn thử đi.

Tôi vẫn còn chưa định thần sau khi nhìn anh chàng đạo diễn trẻ Lương Đình Dũng của hãng truyền thông Tứ Vân, người đi cùng tôi trong chuyến đi Nhật, vừa  đưa miếng cơm phủ đầy những hạt trứng cá tươi rói đỏ rực vào miệng, nhai lép bép,  thì Megumi đã đẩy sang trước mặt  tôi một miếng su si cá hồi nổi vân trắng hồng. Hấp dẫn quá! Cá hồi tươi ăn gỏi mù tạt thì tôi đã từng. Nhưng ăn với cơm thì chưa bao giờ. Dù sao tân cổ giao duyên thì cũng đỡ lo hơn. Tôi ra vẻ mạnh dạn phết thêm đủ các thứ gia vị mà tôi nhìn thấy trên bàn, mù tạt, hạt tiêu, tương ớt  vào miếng cơm và bình tĩnh... nhai. Thoảng một chút vị mặn mòi tanh tao của biển cả. Rồi ngòn ngọt, đậm đà. Tôi nghĩ đến mẹ. Bà mà biết tôi ăn sống nuốt tươi như thế này chắc là hãi hùng lắm. Không thể tưởng tượng nổi. Lúc sinh thời, bà thường dạy chúng tôi là khi ăn cơm với cá, dù đã kho hay rán  kỹ, cũng  phải ăn thật nóng, với rất nhiều ớt và hạt tiêu, dùng đũa bát riêng. Và không được chan canh rau ăn kèm. Không thì tanh lắm, và đau bụng chết. Trừ là ăn  cá nấu dấm cùng rau ghém tía tô canh giới ngổ ba lá đi kèm,  như là một bài thuốc nam phòng đau bụng vậy.

Lựa thêm miếng su si tôm ngọt bùi, và một miếng cuốn trong lá rong biển ròn tan , tôi cũng không thể cố gắng hơn. Len lén mở túi thuốc cá nhân bất di bất dịch bên người, tôi lấy hai viên thuốc đau bụng định chiêu nước. Và thầm  thì đọc một câu thơ Bút Tre mới tự sáng tác vào tai đạo diễn Lương Đình Dũng, người cũng đang ôm ấp khối tâm sự chẳng khác gì tôi lúc này: 

Không ăn không biết su si

Ăn rồi thì biết chạy đi đằng nào?

Không hiểu có để ý đến cử chỉ của tôi hay không, mà sau khi bận bịu thanh toán tiền, Megumi trấn an luôn: Không sợ gì  cả, không ai bị đau bụng đâu. Bởi vì nước Nhật là  quốc đảo,  quanh năm tôm cá tươi. Dân tộc chúng tôi ngàn đời  rồi vẫn ăn như thế, có sao đâu. Yokahama lại là đất duyên hải. Các điều kiện kiểm dịch an toàn thực phẩm ở đây lại chặt chẽ vô cùng. Các gia vị ăn kèm cũng coi như những vị thuốc ngừa rồi. Cứ yên tâm đi.

Sau đó, lịch trình chuyến đi cứ cuốn hút chúng tôi vào công việc, lên xe xuống tàu mải mốt,  tôi quên bẵng việc để ý cái bụng của mình như thế nào. Lạy Trời, đến tối về và hôm sau vẫn yên ả như thường . May quá là may!

Vũ Tuyết Nhung