Lần đầu đến Côn Đảo

Tôi chăm chăm không hề rời mắt khỏi cánh cửa chiếc máy bay dân dụng nhỏ của công ty dịch vụ hàng không Việt Nam trong cả hành trình 45 phút liền từ sân bay Tân Sơn Nhất Sài Gòn ra tới sân bay Cỏ Ống - Côn Đảo -. Từ phố phường đô hội cao chất ngất sang vùng đồng bằng đông Nam Bộ thẳng cánh cò bay,  qua vịnh biển Vũng Tàu xanh trong thấp thoáng những bóng con tàu rẽ sóng tung bọt trắng ánh thủy tinh, đến những cồn núi xinh xinh xanh sẫm đột ngột nhô lên trên mặt biển biếc -  Không thể nói đó chỉ là niềm ao ước. Mà phải gọi đó chính là nỗi khao khát có lẽ  của không chỉ riêng chúng tôi.

Khao khát được một lần đặt chân lên Côn Đảo, hòn đảo tiền tiêu phía Đông Nam của Tổ Quốc thân yêu, dù chỉ một lần thôi đó là một niềm vui, niềm tự hào và là niềm ao ước của mỗi người Việt.

Côn Đảo sớm mùa hạ đã hiện lên trước mắt chúng tôi  cùng với những triền núi  thăm thẳm, những bờ cát trắng mịn như lụa nõn, lác đác màu tím của những dây hoa muống biển và những  hàng dương xanh lấp lánh ánh bạc. Tất cả cứ  miên man trùng điệp  trong ngập tràn nắng gió biển Đông.

Dường như chẳng còn bất cứ một dấu tích gì của chốn địa ngục trần gian do chính quyền thực dân Pháp và Mỹ tạo lập  nên và duy trì ròng rã trên 1 thế kỷ qua.

Nhưng chỉ đi vòng quanh trung tâm thị trấn Côn Đảo nằm lọt trong thung lũng Côn Lôn rộng chừng dăm cây số vuông, chúng tôi đã bắt gặp san sát những cánh cổng nhà tù. Trại 1, trại 2, trại 3, cho đến trại 8, chưa kể những khu biệt giam chuồng cọp, chuồng bò nằm chen giữa. Côn Đảo mùa này đang là mùa mưa. Giữa khi trời đang chang chang nắng nỏ, phút chốc lại sầm tối khiến cho quang cảnh những khu di tích nhà tù càng thêm thê lương ảm đạm. Những mái ngói rêu mốc, những gốc bàng xẫm xì, khúc khủy. Bất kể ai khi nhìn vào khung cảnh nhà giam số 1 đều nhói lòng, nơi đã từng giam cầm các nhà chí sĩ cách mạng và những chiến sĩ cộng sản tiền bối của chúng ta như Ngô Đức Kế, Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Tôn Đức Thắng, Phạm Văn Đồng, Nguyễn Duy Trinh... với những hình thức giam cầm, tra tấn dã man tàn bạo của kẻ thù.

Câu chuyện của cựu tù chính trị Côn Đảo Nguyễn Xuân Viên đã khiến chúng tôi lặng người trong chốc lát. Chuyện kể rằng cứ ở mỗi khu chuồng cọp chật hẹp như thế, chỉ có một chiếc bệ xi măng đủ cho 1 người nằm, nhưng chúng nhốt xiềng liền chân nhau tới 5-7 người tù. Hàng ngày chúng đổ vôi bột và tưới nước bẩn từ trên xuống khiến các tù nhân lở lói loe loét. Tù ra lấy cơm: Đánh - Tù đi vệ sinh - Đánh. Tù rên la - Đánh. Những trận đòn vô hồi kỳ trận cứ thế giáng xuống qua ngày đến đêm trên thân thể những người tù. Có người bị chết qua  nhiều ngày chúng không đem đi chôn, thân thể in hình trên bệ đá.

Nhưng niềm tin ở  thắng lợi tất yếu của cách mạng cùng với ý chí bất khuất và nghị lực phi thường của các nhà cách mạng tiền bối trong chốn ngục tù qua thời gian hàng thế kỷ vẫn lấp lánh, ngời sáng. Những ô cửa sổ trên cao tít ken dày dây thép gai vẫn thấp thoáng những bóng chim chuyền tha rơm xây tổ ấm. Tiếng hót véo von khiến ai đó vơi nhẹ nỗi sầu thương bi thiết chốn ngục tù.

 Vũ Tuyết Nhung