Nhà hát Duyệt Thị Đường - Cố đô Huế

Tuy mới chỉ đến thăm cố đô Huế có một lần, nhưng trong tôi khu di tích văn hóa Duyệt Thị Đường mang lại ấn tượng khó quên.

 

Nằm ở phía đông điện Quang Minh trong khuôn viên Tử Cấm Thành thuộc Đại nội Huế, nhà hát Duyệt Thị Đường là một công trình kiến trúc cổ thuộc tổng thể kiến trúc cung đình Huế. Nhà hát được xây dựng vào thời Minh Mạng, chính xác là vào năm 1826. Công trình được thiết kế trên một mặt bằng hình chữ nhật. Hệ thống cột lim tròn có đường kính khá lớn được sơn son vẽ hình rồng vàng. Trên mỗi chiếc cột, ở phía lưng chừng trên đều treo một bức tranh sơn thuỷ vẽ theo lối cổ. Phía trên cao, dưới tấm hoành phi sơn son thiếp vàng đề ba chữ đại tự Duyệt Thị Đường là hình trang trí mặt trăng mặt trời và hình tứ linh, bốn con vật thiêng Long, Ly, Quy, Phụng. Duyệt Thị Đường có hành lang nối liền với cung vua.

 Sân khấu hình vuông có hai cửa bên trái và bên phải cho các diễn viên ra vào sân khấu. Đằng sau sân khấu, có các giá kệ để đồ dùng hoá trang và đạo cụ cho các trò diễn.

Trong triều đình nhà Nguyễn, vua và các hoàng phi, công chúa, hoàng tử đều rất mê xem hát bội và thưởng thức nhã nhạc cung đình. Và phần lớn các buổi buổi diễn đều được tiến hành ở nhà hát Duyệt Thị Đường.

Sau gần trăm năm bị hư hại và xuống cấp nặng nề do sự suy sụp của triều đình Huế, do chiến tranh và thiên tai lũ lụt, đến năm 1995, nhà hát Duyệt Thị Đường mới được quan tâm trung tu tôn tạo lớn bằng sự tài trợ của một số tổ chức nước ngoài, chủ yếu là của nước Pháp dưới sự giám sát quản lý của trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế. Việc trùng tu đã cố gắng đảm bảo nguyên mẫu như ban đầu. Quá trình trùng tu kéo dài đến tận năm 2002 mới hoàn thiện.

Nhà hát Duyệt Thị Đường đã mở cửa đón khách tham quan bắt đầu từ tháng giêng năm 2003. Và cho đến tháng 11 năm 2003 đã bắt đầu các đợt biểu diễn tuồng cổ, nhã nhạc, múa cung đình  để phục vụ du khách trong và ngoài nước. Các buổi biểu diễn do nhà hát nghệ thuật cung đình Huế thuộc trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế tiến hành dưới sự cố vấn của một số nghệ nhân cao tuổi vốn là thành viên chính thức của đội nhã nhạc cung đình triều Nguyễn ngày trước.

Từ khi nhã nhạc cung đình Huế được tôn vinh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, nhà hát Duyệt Thị Đường càng nhấn mạnh vai trò là chứng tích vật thể, là cây cầu kết nối, truyền giáo văn hóa dân gian cho các thế hệ mai sau.

PV