Cung đàn quê hương nâng niu nốt nhạc Việt

Hướng tới kỉ niệm 60 năm thành lập Học viện Âm nhạc QGVN, nhằm tôn vinh âm nhạc dân tộc và nghệ thuật diễn tấu nhạc cụ dân tộc Việt Nam, đồng thời đánh dấu chặng đường dài kế tục và phát triển âm nhạc dân tộc 60 năm qua; Khoa Nhạc cụ truyền thống, Dàn nhạc Dân tộc Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức chương trình hòa nhạc “Cung đàn quê hương” tại phòng hòa nhạc lớn Học viện Âm nhạc quốc gia VN ( 77 Hào Nam, Đống Đa). Chương trình gồm các tác phẩm độc tấu, hòa tấu nhạc cụ dân tộc đặc sắc, với sự góp mặt của các NSND, NSUT - các nghệ sĩ vàng của ngành âm nhạc truyền thống, các thế hệ thầy trò Khoa NCTT, cùng các ca sĩ nổi tiếng là những người bạn thân thiết của Dàn nhạc dân tộc Việt Nam.

Trong lĩnh vực âm nhạc, các nghệ sĩ ngành âm nhạc dân tộc luôn là những nghệ sĩ khiêm nhường giản dị, âm thầm cống hiến, nâng niu gìn giữ tiếng đàn cha ông. Mỗi nốt nhạc của họ là một cung bậc đầy suy tư, đầy cảm xúc và nhiệt huyết dành tặng khán giả. Vì vậy đến dự buổi hòa nhạc “ Cung đàn quê hương”, hơn 700 khán giả đã được thưởng thức những ngón đàn tài hoa, những âm thanh thấm đẫm tình người, tình quê. Đến dự chương trình hòa nhạc còn có Đại tá Nguyễn Văn Giáp – Bộ Quốc Phòng, ông Nguyễn Minh Quang – Đại sứ Việt Nam tại Bắc Kinh, Tiến sĩ Đỗ Hồng Quân – chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, cùng sự hiện diện của Phó giám đốc Học viện Âm nhạc và các thầy cô Chủ nhiệm khoa Nhạc cụ truyền thống.

Trong hàng ghế khán giả, nhiều em nhỏ cùng chăm chú thưởng thức âm nhạc bên cạnh bố mẹ và ông bà. Em Phạm Minh Ngọc ( 7 tuổi) chia sẻ “em yêu âm nhạc truyền thống của nước mình, vì mẹ em kể với em rằng những làn điệu mẹ ru hồi em còn bé là âm nhạc truyền thống Việt Nam”, hiện nay Minh Ngọc đang theo học ngoại khóa môn đàn tranh tại Học viện Âm nhạc, vì thế em chăm chú lắng nghe tiết mục hòa tấu đàn tranh “Cảm xúc mùa xuân” do Nhà giáo ưu tú Ngô Bích Vượng sáng tác và tốp giảng viên Bộ môn đàn tranh biểu diễn. Những âm thanh tươi vui, trong sáng, cùng giai điệu phong phú truyền cảm của cây đàn 16 dây, dưới những ngón đàn tài hoa đã khơi dậy trong tâm người nghe một tâm thái vui vẻ, cùng ước vọng về cuộc sống đầy tình yêu thương, đó phải chăng cũng là ước mong của con người mỗi độ xuân về. 

Bố của em Minh Ngọc lại là khán giả trung thành của di sản ca trù, anh Phạm Xuân Trung thường đến nghe những canh hát ca trù từng diễn ra tại 87 Mã Mây ( nay là 28 Hàng Buồm), vì vậy anh cho biết “màn diễn ca trù Chúc hỗ trong buổi hòa nhạc tối nay ở phòng hòa nhạc lớn có gì đó khác lạ với màn diễn ca trù Chúc hỗ mà trước kia tôi từng được thưởng thức”, ở một không gian rộng nên giai âm của đàn đáy, đàn tranh, tiêu, cồng chiêng & trống, tiếng đàn tỳ bà đã tái hiện thành công không gian hào hoa uy nghiêm của cung đình Thăng Long ngàn năm, bên cạnh đó màn múa ngự cùng với giai âm truyền thống đã truyền tải lên ý nghĩa của bài hát ở trong cung vua phủ chúa vào những dịp khánh hạ đại điển của triều đình trong thời điểm hiện nay. Mục đích ca ngợi, chúc thọ nhà vua cùng hoàng thân quốc thích “vạn thọ vô cương” của không gian văn hóa cửa quyền, trong xã hội ngày nay còn được dành cho những bậc cao niên đáng kính.

Thành công về hiệu ứng nghệ thuật của màn diễn Chúc hỗ còn được cộng hưởng từ màn trống hội “Gió lộng trời nam” của tốp giảng viên – sinh viên bộ môn Gõ dân tộc trình diễn mở đầu chương trình. Trống hội từ lâu đã trở thành nét văn hóa rất Việt Nam trong mỗi lễ hội trên mọi miền đất nước. Những tiếng trống hùng tráng là sự kết hợp hài hòa của hơi thở khỏe khoắn từ thế hệ thanh niên thời đại mới cùng hào khí Thăng Long ngàn năm văn hiến. Màn trống hội không những là lời chào mừng nhiệt thành từ Khoa Nhạc cụ truyền thống đến với khán giả, mà còn làm hàng trăm trái tim trẻ tuổi đập rạo rực niềm tự hào dân tộc.

Bên cạnh thị hiếu của giới trẻ, bác Vũ Đỗ Quỳnh đã có 30 năm sống tại Pháp, đến nay ngay sau khi về Việt Nam bác được có duyên được nghe tiếng sáo trúc do NSUT Tiến Vượng trình bày, tiếng sáo trúc như chuyên chở cả tiếng chim hót và tiếng suối reo, tiếng gió thổi trên đại ngàn Tây Nguyên về đến khán phòng hòa nhạc giữa lòng thủ đô.  Tiếng sáo thanh bình, ngọt ngào và đầy ắp tâm hồn Việt Nam ấy đã và đang sống với chúng ta từ mái tranh nghèo, cho đến những căn phòng máy lạnh nơi thành thị. Sáo trúc Việt Nam sẵn lòng chia sẻ buồn vui mà chưa bao giờ cảm thấy thua thiệt vì thân phận đơn giản của nó.

Nhờ những màn trình diễn đầy tâm huyết của tập thể các NSUT, các giảng viên, sinh viên Khoa nhạc cụ truyền thống, hơn 700 khán giả Việt Nam và phương Tây đã được hưởng trọn vẹn một đêm nhạc đậm đà tình quê nghĩa nhà. Những khán giả - những con người mới Việt Nam có khả năng/phẩm chất đáp ứng được những yêu cầu mang tầm thời đại, là con người có văn hóa, thấm nhuần bản sắc truyền thống của dân tộc.  Là một thành tố quan trọng cấu thành văn hóa, âm nhạc dân tộc cổ truyền với những giá trị tiềm ẩn mang tính bản sắc cũng thật sự là “chứng minh thư” của một dân tộc trong thời đại của toàn cầu hóa. Âm nhạc dân tộc cổ truyền ra đời và tồn tại như một thành tố quan trọng/thân thiết và không thể thiếu của sinh hoạt văn hóa dân gian Việt Nam. Âm nhạc dân tộc truyền thống gắn bó với mỗi con người từ thuở lọt lòng trong lời ru của mẹ cho đến khi nhắm mắt xuôi tay trong tiếng kèn đưa tiễn về nơi vĩnh hằng. Âm nhạc dân tộc cổ truyền là cơ sở quan trọng cho sự phát triển của nền âm nhạc mới Việt Nam.

Thùy Dương