Du lịch hồ Kênh Hạ và câu chuyện ăn khế trả vàng

Ngay lần gặp đầu tiên, khi được Lê Xuân Thơm dẫn đi thăm khắp các ngõ ngách  công trình- đúng ra là dẫn tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khac, dẫu chỉ là những hình ảnh cỏ cây, hoa lá bình dị, chân quê. Chỉ vào thảm rau má được trồng thành thảm dọc bên đường, Lê Xuân Thơm thủng thỉnh rằng, đây là  rau má mang “quốc tịch” Thanh Hóa, được đưa từ quê vào trồng. Và không chỉ rau má, hầu hết các loại  cây, cỏ, từ những cây khế , gốc cam, bưởi , đào, mận đều có gốc tịch từ các vùng quê Bắc, Trung, Nam.. mỗi cây kèm theo những câu chuyện liên quan đến sự tích văn hóa của nơi sinh trưởng…được công ty kỳ công chọn, đưa về  trồng theo từng cụm, từng hàng theo đúng ý nghĩa của tập hợp những câu chuyện cỏ cây vùng miền.

Cũng  từ cảm nhận trong lần gặp đầu tiên này, qua mấy hôm sau, tôi trực tiếp chọn hai loại cây tôi mang từ chiến trường xưa Quảng Trị về  tặng công ty theo đúng tiêu chí: loại cây gắn với một  sự tích văn hóa, lịch sử. Nhận từ tôi cây hoa dẻ , gắn với câu chuyện tình của lính một thời , thêm mấy  cây rau “sớng” , loại rau thân gỗ nhỏ moc phổ biến  ở vùng bán sơn địa Quảng Trị , và phổ biến ở Miền Đông Nam Bộ với tên gọi  cây lá “bép” , với đặc tính …ngọt, lành . Chỉ cần một nắm ngọn, lá rau bép nêm vào, nồi canh, đĩa rau xào không cần đến bất cứ thứ bột ngọt, hay tôm, thịt, vẫn cho vị  ngọt dịu… nên  được người lính thời chiến gọi thành tên  “rau mỳ chính”  và cũng thành  câu  ..lá “bép” rau rừng, thêm ấm tình anh nuôi..  trong  ca khúc” nổi lửa lên em”...  

Nhìn anh giám đốc gốc lính sau khi nhận cây, tự mình chọn vị trí rồi hì hụi tự tay mình trồng từng cây vào từng vị trí vừa được chọn, tôi đã  chợt nhớ đến câu chuyện xưa “Ăn khế trả vàng”. Cái lý do khiến tôi cứ ngoặc vào câu chuyện xưa, cũng bởi những năm sau giải phóng, khi còn trong quân ngũ công tác tại cơ quan quân sự tỉnh, với công tác liên quan đến mảng truyền thống, tôi thường xuyên cùng các đồng sự tâm nhập các khu căn cứ địa thời chiến,và một trong những điểm đỏ đó chính là khu căn cứ kháng chiến với địa danh mật khu Đá Hang thuộc dãy núi Đồng Bò, nơi bây giờ được ngăn đập tạo thành hồ chứa nước Kênh Hạ.

Với quãng thời gian dài cùng tham gia thâm nhập địa bàn với các cựu cán bộ cách mạng nằm vùng tại  chiến khu xưa,  không chỉ những cái tên Đá Hang, lán chỉ huy, hậu cần, hầm lán quân y…nổi danh với những kỳ tích của quân và dân Nha Trang, Khánh Hòa trong công cuộc đánh Pháp, đuổi Mỹ trước đây, đã quá thân quen với tôi, mà hơn thế, còn thuộc nằm lòng đến từng trảng cát, hốc đá, rừng cây quýt gai, huyết dụ, gai mắt mèo … đặc thù tồn tại ngàn  đời tạo nên rào chắn bảo vệ chiến khu xưa. Chính từ sự quen thuộc đó nên tôi thực sự ngạc nhiên với cách của nhà đầu tư khi anh thay thế  những  loài cây hoang dại vốn đã hoàn thành sứ mệnh bảo vệ của mình, bằng việc kỳ công  lựa chọn  những loài cây hiền lành, thân thiện hơn nhưng rất khó tồn tại trên loại đất núi cằn khô để tiếp nối theo định hướng phát triển, đổi mới không gian tự nhiên  thời bình. Để rồi với một vùng núi rừng đặc trưng cằn khát lổn nhổn đá  granit chen chúc giữa các loại cây “đặc chủng” gai góc, khô ráp như xường quýt, chạc chìu, mắt mèo vốn là  sự lựa chọn của tự nhiên mà tồn tại cả triệu triệu năm mới có thể “trụ” nổi trên hoang núi  nắng rát, cằn khô..Nay đang tự thay màu tươi xanh, từng bước trở thành điểm nhấn của một tua du lịch xanh trên nền di sản lịch sử , văn hóa như mục tiêu của nhà đầu tư  rằng:  Sự hình thành một không gian du lịch sinh thái hồ Kênh Hạ trên cái nền của mật khu kháng chiến xưa, không chỉ thuần là chuyện áo cơm..mà hơn vậy, nó sẽ là vùng đệm, là gạch nối để du khách tiếp cận quá khứ với những giá trị truyền thống hào hùng của ông cha.  

Quả là thời gian và môi trường thực tế như một trọng tài  không thể thiên vị. Cũng chỉ chưa đầy nửa năm dốc tâm lực vào công trình, vẻ đẹp mới của rừng xưa, chiến địa cũ đã dần dần phô vẻ đẹp của một khu vui chơi, giải trí và nghỉ ngơi giữa không gian trong lành, non xanh, nước ngọc với du khách trong và ngoài nước. Không thể hơn, đó chính là một vẻ đẹp được kiến tạo từ  sự  trăn trở về sự giao thoa, tương tác giữa quá khứ với  hiện tại và ngược lại. Tất thảy nhằm mục tiêu phục vụ du khách một cách tốt nhất, lợi nhất.

Với những cơ sở hạ tầng thân thiện khi  hạn chế tối đa bê tông hóa, không gian du lịch hồ Kênh Hạ vẫn giữ nguyên vẹn sự hoang sơ , không hề làm mất đi vẻ đẹp quyến rũ của môi trường tự nhiên, nhưng lại rất thân thiện và tạo thuận lợi hơn cho du khách khi di chuyển tiếp cận các giá trị văn hóa, truyền thống, với những trải nghiệm thú vị qua tour khám phá, chinh phục những hang đá bí hiểm của chiến khu xưa. Đó còn là một trải nghiệm về ý thức khai thác tiềm năng thiên nhiên trên cơ sở tôn trọng và bảo vệ những giá trị tự nhiên mà thiên nhiên ban tặng theo cái cách ,  mỗi một mét thảm thực vật tự nhiên của địa bàn  được xới lên, thì thêm hàng chục mét thảm xanh được chồng thành tầng, thành lớp phủ xanh theo từng công trình xây dựng.

Với cách khai thác theo phương thức  “Hoán trả lại thiên nhiên nhiều hơn những gì nhận được từ thiên nhiên”, khu du lịch sinh thái hồ Kênh Hạ đã và đang viết thêm vào mạch sống hiện đại của thế kỷ mới một phiên bản mới hơn hiện đại hơn câu chuyện cổ tích “ăn  khế, trả  vàng”. Đó là một khu du lịch sinh thái hồ Kênh Hạ phong cách hiện đại, nhưng lại mang phong chất chân phương. Từ những thiết chế hạ tầng cơ sở dịch vụ nghỉ ngơi, ẩm thực, dịch vụ bơi thuyền, câu cá giải trí lành mạnh đến những thảm xanh cây lá, mà mỗi hàng cây, thảm cỏ …mỗi thứ mỗi loài là mỗi câu chuyện văn hóa, thân thiện, gần gũi chân chất hương quê làm nền cho những gian lều, nhà hàng với chất liệu tranh tre truyền thống, hiện hữu giữa phố biển Nha Trang một không gian làng quê Việt Nam yên bình, giang tay, mở lòng  để thiên nhiên ùa vào trong từng khoảnh khắc, như lời hứa của doanh nhân gốc lính Lê Xuân Thơm, đồng nghĩa  với một triết lý của nhà đầu tư có trách nhiệm với tự nhiên là phải biết chắt chiu từng ưu đãi của thiên nhiên để đầu tư rồi  trả  lại gấp nhiều lần những gì mình đã khai thác của đất trời, đúng như câu truyện “ăn  khế trả vàng”.

Xin được khép lại bài viết ngắn từ mạch cảm câu chuyện cổ tích xưa “ăn khế trả vàng” bằng câu chuyện thứ hai đến rất tình cờ. Ấy là câu chuyện liên quan đến hồ Kênh Hạ, vốn là cái neo sự tồn tại và phát triển của dự án, xảy ra vào trung tuàn tháng 11/2018, đúng vào thời điểm  đợt mưa bão số 9  xảy ra ở miền Trung. Trong khi cùng chung cảnh bị mưa bão tàn phá, Công ty TNHH Hải Đăng vẫn chủ động trích hàng tỷ đồng, huy động xe máy chuyên dùng và nhân lực ra gia cố , bảo vệ không để vỡ đập tràn của hồ. Việc làm này không chỉ cứu những hộ gia đình nằm dưới hạ lưu đập tràn,  mà còn giữ nguồn nước hồ không bị thất thoát cho mục đích chung, cùng khai thác tài nguyên tự nhiên của hồ. Dĩ nhiên là không thể tách rời tài nguyên tinh thần từ không gian di tích lịch sử truyền thống của di sản văn hóa, tinh thần của chiến khu xưa.

Vâng, hoàn toàn không coi môi trường tự nhiên với những di tích truyền thống là chiếc bánh “thành phẩm”  để “bóc ngắn cắn dài” . Nhà đầu tư hồ Kênh Hạ  bằng tấm lòng và phương cách kinh doanh thân thiện, đã  không chỉ viết tiếp câu chuyện “ăn khế trả vàng” , tạo nên   không gian, trong lành, thành vùng đệm thân thiện cho sự tiếp cận di sản mà thêm nữa, còn đã, đang tiếp tục viết đậm hơn câu chuyện cổ tích đó bằng hiện thực của cách ứng xử có hậu với thiên nhiên.

Cổ nhân  đã có lý khi đưa ra phương châm: làm kinh doanh phải biết nở nụ cười. Với tôi, nếu được bổ sung, tôi sẽ thêm rằng: Sẽ hoàn toàn có lý hơn khi bổ sung câu chuyện “ăn khế trả vàng” vốn đã và đang là triết lý kinh doanh thân thiện có được ở khu du lịch sinh thái hồ Kênh Hạ !

Hồ Kênh Hạ - Mật khu Đá Hang , chiến khu Đồng Bò ! Một  sự kết nối, giao hòa giữa công cuộc phát triển kinh tế với di sản văn hóa, truyền thống, đã và đang là lựa chọn của du khách đến với Nha Trang . Rằng thành phố biển Nha Trang  ngoài  những  biển xanh, cát trắng, nắng vàng, hiện hữu như một “thiên đường của miền nhiệt đới”. Từ trung tâm Nha Trang xinh đẹp giữa ngăn ngắt xanh của biển, vượt 10 km về hướng Nam, sẽ là khu du lịch hồ Kênh Hạ , non nước hữu tình soi vào mặt nước hồ xanh màu ngọc, hiện hữu một điểm nhấn làm bịn rịn những bước chân du khách trong và ngoài nước trong hành trình chiêm ngẫm những giá trị di sản đặc sắc Việt Nam cả  về không gian  Việt với câu chuyện cỏ tích Việt “ăn khế trả vàng” được viết trên nền hiện thực của sự phát triển.

LÊ BÁ DƯƠNG