Mối quan hệ hai chiều giữa Báo chí và Doanh nghiệp

Trong vai trò này, báo chí cần hiểu về doanh nghiệp để tham mưu tư vấn để Nhà nước hoạch định chính sách phù hợp với doanh nghiệp, đồng thời chuyển tải những thông tin về chính sách pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh để giúp doanh nghiệp phát triển và cũng là góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

Vì vậy, quan hệ giữa Báo chí và Doanh nghiệp là quan hệ hiểu biết, hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển vì mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước.

Đất nước càng dân chủ bao nhiêu thì sự công khai, minh bạch và kèm theo đó là tiếng nói công khai, minh bạch của báo chí càng quan trọng bấy nhiêu. Đây là tiếng nói của công luận, là sức mạnh của báo chí. Sức mạnh này để phục vụ sự phát triển đất nước, trong đó góp phần xây dựng đội ngũ doanh nghiệp Việt Nam ngày càng lớn mạnh.

Còn vai trò của doanh nghiệp với báo chí? Đó cũng là một sự hợp tác, hỗ trợ hết sức quan trọng để tiếng nói của báo chí với cơ quan hoạch định chính sách trở nên có trọng lượng hơn, hiệu quả hơn khi đó là tiếng nói trung thực, khách quan, không vụ lợi.

Mới đây, trong một cuộc tiếp xúc với đại diện các cơ quan báo chí và doanh nghiệp trong khuôn khổ diễn đàn về vấn đề này do Hội nhà báo VN và Phòng Công nghiệp và thương mại VN tổ chức, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu rõ về vấn đề này và đưa ra các định hướng lớn cho cuộc đồng hành báo chí - doanh nghiệp.

Báo chí chia sẽ những khó khăn với doanh nghiệp

Trước hết, cần thực hiện tốt sứ mệnh của báo chí, bảo đảm thông tin nhanh nhạy, khách quan, trung thực, luôn theo sát từng biến động trong dòng chảy đời sống, nhất là đời sống kinh tế, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Hai là, thực hiện tốt vai trò cầu nối của báo chí, kịp thời chuyển tải thông tin, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, nhưng cần xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm pháp luật.

Báo chí cũng cần làm tốt hơn vai trò là diễn đàn chia sẻ với doanh nghiệp về những khó khăn, trở ngại, phiền hà đối với quá trình sản xuất, kinh doanh; cổ vũ, động viên các doanh nghiệp, doanh nhân phát huy sáng tạo; phát hiện, biểu dương những điển hình, nhân tố mới, sản phẩm tốt, đồng thời phát hiện, phê phán tiêu cực, sai trái, góp phần xây dựng đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân lớn mạnh. Báo chí cần tiếp tục đóng góp để thực hiện thông điệp Chính phủ đưa ra tại Nghị quyết 35 là tạo động lực mới cho doanh nghiệp phát triển. Thông điệp đó cần được chuyển tải mạnh mẽ trong xã hội, để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp mới, để đến năm 2020, có khoảng 1 triệu doanh nghiệp.

Báo chí cũng cần góp phần đổi mới nhận thức xã hội, tạo nên sự đồng thuận, cảm thông, chia sẻ của xã hội đối với doanh nghiệp, doanh nhân, tôn vinh, động viên doanh nhân đóng góp tài năng xây dựng đất nước.

Doanh nghiệp cần lấy cơ quan thông tấn làm nơi quảng bá

Bên cạnh việc minh bạch hóa, công khai hóa quá trình kinh doanh của mình, các doanh nghiệp cần chủ động cung cấp thông tin cho báo chí tốt hơn, thường xuyên hơn; hợp tác với báo chí trong việc phản ánh những khó khăn, bất cập cũng như những tác động tích cực của cơ chế chính sách để báo chí có thể làm tốt nhiệm vụ cầu nối giữa doanh nghiệp và Nhà nước; thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ và quảng bá thương hiệu của doanh nghiệp, đấu tranh với những doanh nghiệp làm ăn sai trái, phi pháp vì một môi trường kinh doanh cạnh tranh lành mạnh, minh bạch. Ngoài ra là những hỗ trợ tài chính khác khi trong quá trình báo chí giúp doanh nghiệp phát triển nâng cao doanh thu vì mục đích phục vụ cộng đồng và đóng góp phát triển đất nước.

Thách thức với báo chí nói chung và với nhà báo nữ nói riêng

Thứ nhất, đó là môi trường cạnh tranh không lành mạnh của các doanh nghiệp. Nếu nhà báo không có bản lĩnh thì dễ bị lôi kéo bởi những hào nhoáng bề nổi của doanh nghiệp và tiếng nói sẽ trở nên thiếu khách quan (cho dù là vô tình), làm mất uy tín của cả báo chí và doanh nghiệp chân chính.

Thứ hai là sự o bế thông tin của lãnh đạo doanh nghiệp khi họ có rất nhiều lý do để bao biện cho việc làm của mình, trong khi luật pháp không có sự hỗ trợ cần thiết để nhà báo có thể tác nghiệp thuận lợi.

Thứ ba là sức ép của sự bùng nổ thông tin, đặc biệt là thông tin mạng, làm cho nhà báo dễ hoang mang, thậm chí khó kiểm soát thông tin; rồi áp lực của cơ quan báo chí trong môi trường thông tin cạnh tranh cũng làm cho nhà báo đôi khi vô tình đưa thông tin không khách quan, trung thực, không có sự kiểm chứng cần thiết, làm tổn hại danh dự nhà báo, tờ báo và cả doanh nghiệp.

Thứ tư là công nghệ PR đang ngày càng phát triển, ngoài sự hỗ trợ của các công ty truyền thông chuyên nghiệp thì mỗi doanh nghiệp đều có thể tự PR cho mình qua nhiều hình thức khác nhau, nên vai trò của báo chí chuyên nghiệp và chính thống, dù rất quan trọng như đã nói ở trên, cũng giảm đi phần nào.

Thứ năm là sự “khôn ngoan” của doanh nghiệp khi đã khéo léo lợi dụng báo chí làm công cụ cho mục đích riêng của mình, nếu nhà báo không có đủ kiến thức pháp luật, có những giây phút thiếu tỉnh táo và yếu mềm trước sức mạnh của đồng tiền, thì hậu quả thật khó lường. Mà có khi tinh vi đến độ, chỉ cần anh làm ngơ cho tôi thì anh không những không phải làm gì mà anh lại còn được rất nhiều lần hơn so với nhuận bút còm mà anh vẫn thường lĩnh từ tòa soạn.

Và cuối cùng là, báo chí chỉ thực hiện tốt chức năng công khai, minh bạch, khách quan, trung thực và dân chủ trong một môi trường xã hội nói chung và môi trường kinh doanh nói riêng cũng như vậy. Tất cả những điều này, trong quá trình phát triển nóng, rất khó để thực hiện. Vì vậy, đây là một thách thức mà tôi cho là lớn nhất với các nhà báo nói chung và nữ nhà báo nói riêng. Chỉ nói riêng về công cuộc chống tham nhũng mà Đảng ta đang nỗ lực thực hiện, các nhà báo đã cố gắng đồng hành cùng Chính phủ thực hiện chủ trương này, tuy nhiên, rất nhiều hệ lụy đã xảy ra như chúng ta từng biết rõ trên những phương tiện truyền thông chính thống và mạng xã hội vừa qua, đủ thấy vai trò quan trọng của báo chí và những hậu quả không đáng có mà các nhà báo đã phải gánh chịu.

Với các nhà báo nữ, ngoài những thách thức chung như đã kể trên, họ còn chịu nhiều thách thức khác trong quá trình tác nghiệp. Và, nếu nói rằng, nhà báo tương đối yếu thế cả về hỗ trợ tư pháp  và tài chính như hiện nay, thì với nữ nhà báo, sự yếu thế đó càng tăng hơn gấp bội.

Có một thách thức mà nói rằng đó là của doanh nghiệp thì đúng rồi, nhưng đó cũng là thách thức của báo chí nữa. Tại một hội thảo mới đây do CLB Nhà báo nữ Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, một doanh nghiệp  từng cho biết: “Trong môi trường kinh doanh tại Việt Nam, doanh nghiệp cũng đối mặt với rất nhiều khó khăn. Một thống kê của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) năm 2015 nói rằng, 66% doanh nghiệp nước ta thừa nhận phải trả phí bôi trơn để hoạt động. Trong môi trường này, sự minh bạch đôi khi không có lợi cho hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp.

Và khi đó, lựa chọn trả tiền cho phóng viên để không viết bài trở nên rất dễ dàng. Doanh nghiệp được yên thân làm ăn theo cách của mình. Còn phóng viên, thì không phải bẻ cong ngòi bút, mà chỉ đơn giản là không đăng tải những thông tin bất lợi mà mình đang có. Đổi lại, doanh nghiệp tiết kiệm được nhiều chi phí, còn phóng viên đổi lấy một khoản thu nhập không thể có được nếu chỉ hành nghề đơn thuần.

Nhưng chúng ta đều biết rằng sự thiếu liêm chính trong kinh doanh có thể tạo ra lợi nhuận trước mắt cho nhiều doanh nghiệp, nhưng vô cùng nguy hại cho môi trường kinh doanh.

Là một doanh nghiệp tư nhân, bản thân chúng tôi cũng đối mặt với những thách thức lớn trong sự thiếu minh bạch trong môi trường đầu tư. Và chúng tôi hiểu rằng nếu mình khuyến khích những mô hình hợp tác bất minh như đang có, thì sẽ có hại về lâu dài”.

                                                                       Nguyễn Thị Trâm